
Stephan Rammler, socioloog en oprichter van het Institute for Transportation Design, voorspelt een fundamentele transformatie van steden – één die alleen zal slagen met duurzame mobiliteit. Stephan Rammler, werkt aan duurzame mobiliteit
in zijn instituut in Braunschweig, Duitsland.

Meneer Rammler, hoe zullen steden in de toekomst veranderen?
Wanneer meer en meer mensen in stedelijke gebieden komen te wonen, worden er ook hogere eisen gesteld aan woonruimte, culturele en vrijetijdsvoorzieningen en mobiliteit. De vraag is hoe die verwachtingen en de bestaande stedelijke ruimte in de toekomst op elkaar kunnen worden afgestemd.
Wat is uw antwoord?
Door de verdichting van steden komt de eis om duurzaamheid meer centraal te staan, omdat we anders in steden gewoon geen lucht meer hebben om in te ademen, ook met het oog op klimaatverandering. Dat heeft in allerlei opzichten gevolgen maar in de eerste plaats voor de mobiliteit. Individueel bezit van de klassieke auto met verbrandingsmotor met zijn grote ecologische voetafdruk heeft als model zijn langste tijd gehad. Zoals je bij jongere generaties ziet, veranderen de gebruikspatronen richting delen: van caren ridesharing tot deeldiensten voor elektrische scooters en fietsen.
Is de stad van de toekomst dan autovrij?
Zo ver zou ik niet willen gaan. In de toekomst zullen echter elektrische voertuigen het straatbeeld meer domineren. Beleidsmakers zullen stimulansen moeten creëren voor duurzamere mobiliteit, zoals door de invoering van een stedelijke tolheffing voor automobilisten. Want één ding is duidelijk: de transitie is dringend nodig en verdraagt geen uitstel meer.
Ralph Buehler, professor en verkeersonderzoeker op het Virginia Tech Research Center in de VS, over manieren om tot een fietsvriendelijke stad te komen en het voorbeeld van Kopenhagen.

Meneer Buehler, Kopenhagen geldt wereldwijd als een model voor fietsvriendelijk verkeersmanagement – wat kunnen andere steden ervan leren?
Net als veel kleinere steden in Nederland kan de Deense hoofdstad bogen op schitterende cijfers. Daar neemt 49 procent van de inwoners de fiets op weg naar school of universiteit of het werk. Dat is echter niet van de ene dag op de andere gebeurd; Kopenhagen is van oudsher een fietsvriendelijke stad die de afgelopen 30 jaar steeds verdergaande maatregelen heeft genomen. Waarom de stad wereldwijd model staat, kan het best worden samengevat met een formule voor succes: gescheiden en beschermde fietspaden langs de hoofdverkeerswegen. Zo kunnen fietsers opschieten en kan iedereen veilig deelnemen aan het verkeer.
Ziet u tekenen dat andere steden dit voorbeeld volgen?
Ja, in veel steden over de hele wereld is er al een trend om beschermde fietspaden aan te leggen zodat fietsers veilig en snel van A naar B kunnen komen – vaak in combinatie met meer autovrije zones in stadscentra en wegen met snelheidsbeperkingen. Dit maakt deel uit van een vervoersbeleid dat meer ruimte geeft aan voetgangers, fietsers en openbaar vervoer, terwijl het autoverkeer wordt beperkt en minder aantrekkelijk wordt gemaakt. Dit is te zien in Montreal in Canada of Portland in de VS, maar ook in Europese metropolen als Parijs, Wenen en Barcelona.
Wat zijn de drijvende krachten achter deze ontwikkeling?
Gemeenten over de hele wereld staan voor de uitdaging de uitstoot van CO2 terug te dringen, verkeersopstoppingen tot een minimum te beperken en de plaatselijke luchtverontreiniging aan te pakken. Dat is de enige manier om kwaliteit van leven te behouden. Het gaat om waarden als gezondheid, veiligheid en recreatiemogelijkheden. Daartoe moet de verkeersruimte opnieuw worden verdeeld.
Hoe belangrijk is de fiets bij die mobiliteitstransitie?
Fietsen gaat een belangrijke rol spelen in duurzaam verkeer. Vooral in steden is de fiets voor veel mensen het perfecte vervoermiddel als het gaat om afstanden tot tien kilometer. De opkomst van eBikes geeft die ontwikkeling nog meer een impuls. Hiermee zijn langere afstanden mogelijk en hij spreekt nieuwe doelgroepen aan. Zoals forenzen die met de eBike toch niet bezweet op kantoor komen na een lange of steile rit. Een voorwaarde daarbij is wel dat het fietsroutenetwerk wordt uitgebreid, zodat mensen uit de randgebieden snel naar de stedelijke centra en weer terug naar huis kunnen pendelen. Veel steden hebben wat dat betreft nog wat in te halen.