De Alpen gelden al eeuwenlang als een uitgelezen plek voor avontuur en pioniers. De toppen in het midden van Europa inspireren al tientallen jaren talloze mensen om hun dromen waar te maken. Dertig jaar geleden was het Andi Heckmair die met zijn oversteek van de Alpen een mijlpaal neerzette voor mountainbikers. Vanuit Oberstdorf in Duitsland reed hij in een zo recht mogelijke lijn over de passen in Oostenrijk en Zwitserland naar Riva aan het Gardameer in Italië.
De Heckmair-route wordt gezien als een absolute klassieker en voert over ongeveer 400 kilometer en 13.500 hoogtemeters. Over enkele kilometers moet de fiets worden geduwd of gedragen op weg naar boven. Is dat leuk met een eMTB? Claus Fleischer, directeur van Bosch eBike Systems, en mountainbikeprof Stefan Schlie hebben het uitgeprobeerd.
In het spoor van de legende: mountainbikeprof Stefan Schlie (links) en Claus Fleischer (rechts), directeur van Bosch eBike Systems, worden op de eerste 15 kilometer vergezeld door Transalp-pionier Andi Heckmair.
Het idee
"Ötzi was te voet, Hannibal met olifanten, Paulcke met ski's – maar niemand met een mountainbike." Aldus Andi Heckmair over zijn oversteek van de Alpen, waarmee hij in 1990 een mijlpaal in de geschiedenis van het mountainbiken neerzette. Zijn vader Anderl was de eerste die de noordwand van de Eiger beklom, Andi besteeg zijn fiets: de Heckmair-route loopt van Oberstdorf in Beieren naar de oevers van het Gardameer, zo'n 400 kilometer dwars door de
Alpen, over smalle paden en in totaal over 13.500 hoogtemeters. Een onderneming waarover Heckmair in een interview zei dat je wel "masochistisch aangelegd" moet zijn om het aan te durven met een eMTB van 25 kilo.
Deze verklaring gaf de aanzet om dat juist toch te proberen. Elke zomer maken Claus Fleischer, directeur van Bosch eBike Systems, en meervoudig vice-wereldkampioen trial Stefan Schlie samen een studiereis om de verschillende mountainbike-toerismeconcepten in de Alpen te leren kennen, nieuwe inspiratie op te doen en de mogelijkheden van moderne eMTB-systemen te verkennen.
Hun reizen weerspiegelen de spirit waarmee Bosch eBike Systems in 2009 als start-up binnen de Bosch Groep werd opgericht en die de stoot gaf tot de verdere ontwikkeling van de eMTB in de afgelopen jaren. Dertig jaar nadat Andi Heckmair voor het eerst de Alpen overstak, waagden ze zich aan het Heckmair 2.0 avontuur – nu met elektrische aandrijving.
De planning
"Je bent niet goed wijs, wat een maf idee. Maar we doen mee", reageert iedereen als Claus en Stefan om steun vragen. Markus Greber, fotograaf en journalist, begeleidt hen uiteindelijk op de tocht, Transalp-expert Uli Stanciu helpt bij de gps-planning ervan. De route omvat tal van passages waar de eMTB moet worden geduwd of gedragen en het is gewoon zwoegen op de passage over de Schrofenpas op de grens tussen Duitsland en Oostenrijk, over de Schlappiner Joch op weg naar Zwitserland en tot slot over de Passo di Campo in Italië. Ze besluiten het toch te doen, vier landen in vier dagen in plaats van zes, met een aantal lastige passages. Zegt Claus: "Anders zou het voor ons geen echte Heckmair-route 2.0 zijn."
Claus en Stefan bereiden de tocht voor aan de hand van gps-gegevens die ze onderweg op hun Nyon kunnen zien. Ze kiezen voor vier etappes met alle originele passen van de Heckmair-route plus een reservedag. Alleen vanuit Livigno, een Italiaans skioord op de grens met Zwitserland, plant Uli Stanciu een mooiere variant door het Valdidentro en het Val Verva, in plaats van de asfaltroute over de Gavia-pas.
Dag 1
Vertrek aan de voet van de Alpen
Het avontuur begint vroeg in de ochtend in Oberstdorf aan de Duitse kant van de Alpen, met reserveaccu's en oplader in de rugzak en andere reserveonderdelen in de volgauto. Op de eerste 15 kilometer naar de toegang van de Schrofenpas, die hen van Duitsland naar Oostenrijk leidt en vooral voor mountainbikers het hoogtepunt is van vele tochten, worden Claus en Stefan begeleid door de nu 79-jarige pionier Andi Heckmair.
Toen hij 30 jaar geleden op pad ging, was het toerisme in de Alpen heel anders. Pas later, toen steeds meer mensen de Alpen in trokken, laaiden de discussies op: wandelaars en mountainbikers gebruiken dezelfde eeuwenoude muilezel- en handelsroutes. De eMTB is nu een nieuwkomer in dit debat. De elektrische aandrijving en de actieradius van de accu kunnen hierbij helpen om extreme drukte op sommige routes glad te strijken en trails ver buiten de gebaande paden te verkennen. "De Alpen zijn in principe niet te vol maar op bepaalde plekken loopt het wel over," zei bergbeklimmers-
legende Reinhold Messner ooit. "Een dal verder zijn de Alpen dan weer leeg." Op de weg uit die hotspots geven accu's ondersteuning – en anders bevorderen ze wel consideratie, verdraagzaamheid en respect tussen mensen onderling en voor de natuur. Of je nu te voet of op de fiets van de bergen geniet.
Voor Claus en Stefan eindigde de eerste dag in het zadel na vijf uur en 32 minuten actieve rijtijd – met twee accu's en opladen tijdens de pauzes wisten ze de eerste 92 kilometer en 3250 hoogtemeters te overwinnen.
Dag 2
Uphill Flow vuurwerk in Zwitserland
De stilte voor de storm: op weg naar de Scalettapas rijden Claus en Stefan met hun eMTB's over de hier nog altijd makkelijke trail.
De tweede dag begint met een krachttoer op de Schlappiner Joch op weg van Oostenrijk naar Zwitserland, 400 hoogtemeters over 1,5 kilometer. Het pad is nauwelijks berijdbaar, een smalle, steile klim die ook nog gedeeltelijk geblokkeerd is en je ertoe dwingt om te duwen of zelfs te dragen. Maar na de lunchpauze in Davos, Zwitserland, kunnen Claus en Stefan volop genieten van hun fascinatie met de eMTB tijdens de beklimming van de Scalettapas in de richting van Italië. "Vuurwerk op een Uphill Flow-trail," zegt Stefan. Uphill Flow, het gevoel één te zijn met de trail, maar nu in plaats van bergaf ook bergop. Claus en hij hadden dit idee al in 2013 ontwikkeld.
Aangespoord door hun euforie doorkruiste het team op deze dag Zwitserland van noord naar zuid en werd uiteindelijk Livigno bereikt via de volledig begaanbare Chachauna-pas – 5:44 uur rijtijd, 85 kilometer, 3700 hoogtemeters. In de hemel boven de Italiaanse Alpen kondigen laaghangende regenwolken en wind al de uitdagingen van de komende dagen aan.
Dag 3
Italiaanse slechtweertest
Donkere wolken en felle wind vergezellen hen vanaf Livigno door de Val Alpisella naar de stuwmeren ten noordwesten van Bormio. De trails worden door de weersomstandigheden een serieuze uitdaging waarbij professionele rijtechniek onontbeerlijk is. De optimale fiets- en voetpositie, de juiste trapvolgorde en pedaalstand – als je met je eMTB tot het uiterste wilt gaan en toch veilig onderweg wilt blijven, kun je niet om de principes van een goede rijtechniek heen.
Op weg door de Italiaanse Alpen giet het van de regen in Valdidentro en Val Verva; het is koud maar de stemming blijft erin. Op de top van de pas schuiven de wolkenflarden opzij en enkele zonnestralen verlichten de bizarre bergwereld, de mist verdwijnt tussen de rotsblokken. Na 118 kilometer, 3450 hoogtemeters en bijna zes uur actief te zijn geweest, bereikt de groep de finish aan de voet van de Adamellobergen.
Donkere voortekenen: harde wind en wolken kondigen slecht weer aan. Hevige regenval maakt de paden door Val Alpisella, Valdidentro en Val Viola tot een ware uitdaging.
Dag 4
Aankomst en vooruitzichten
Klaar voor de sprong: evenwicht en rijtechniek zijn onmisbaar op het steile, glibberige pad over boomwortels en rotspartijen.
De finale is vertraagd. Het noodweer houdt de Alpen al twee dagen in zijn greep, de laatste en beslissende etappe lijkt onmogelijk. Wat nu? Vertrekken of wachten op een laatste kans? Dat zou twee dagen verplichte rust betekenen – en bij dageraad de beruchte Passo di Campo oversteken.
Ze willen Heckmair 2.0 afmaken en na 48 uur wachten beginnen ze aan de Passo di Campo. Een steil, geblokkeerd en glibberig karrenspoor leidt onverbiddelijk omhoog door een sprookjesachtig bos dat nog druipt van de regen. Op de eMTB? Natuurlijk, in de Uphill Flow! In tegenspraak met alle waarschuwingen hoeven ze maar nauwelijks wat te duwen en kunnen ze vaker rijden dan verwacht, over trajecten met boomwortels, bergpuin en rotspartijen. Ook dat vereist de beste rijtechniek en alpiene ervaring, dit is echt geen pas voor beginners. Op 2250 meter is er een leuke verrassing na de laatste uitdaging op de Passo di Campo: Uli Stanciu en zijn vrouw Gio staan de groep al op te wachten met een goed gekoelde Nosiola uit Trentino.
Na het plezier van de trails bergopwaarts wacht het steile pad naar beneden naar het Lago di Campo. Vol euforie en dankbaarheid komen Claus, Stefan en metgezel Markus uitgeput en gelukkig aan op hun bestemming – een moment dat ze zich voor altijd zullen herinneren. De bekende slotetappe over de Tremalzo-pas naar de bestemming Riva del Garda moet wegens tijdgebrek helaas worden afgelast.
De conclusie van het Heckmair 2.0 avontuur, de oversteek van de Alpen op de eMTB?
"Je kunt het doen maar het hoeft niet per se," zegt Claus en hij lacht.
De moeilijkste etappes van de tocht, die hen in vier dagen door vier landen voerde, wa-ren ook met een 22,5 kilo wegende eMTB goed te doen. Ze zouden de Schlappiner Joch tussen Oostenrijk en Zwitserland liever niet aanbevelen, maar zonder deze zou het geen Heckmair 2.0 zijn geweest. Sinds Andi Heckmair in 1990 de Alpen overstak is er veel veranderd, zowel in de Alpen als met de fietsen zelf. Hoe zou een Alpenoversteek met een eMTB er in de toekomst uitzien? "Onze digitale innovaties gaan al binnenkort compleet nieuwe mogelijkheden openen, met name als het gaat om de individualisering van het rijgevoel, connectiviteit en navigatie", aldus Claus. "Ik kan haast niet wachten tot onze volgende studiereis. Wie weet rijden we op een gegeven moment Heckmair 3.0 – met wat variaties en dan de laatste etappe compleet."
Bosch eBike Facts
